Buizen en buizenversterkers
Buizenversterkers hebben een haast magische status en worden, ondanks dat de techniek ruim 100 jaar oud is, geroemd en geprezen door veel muziekliefhebbers.
Ook muzikanten maken graag gebruik van buizen techniek. Gitaarversterkers zijn hier het bekendste voorbeeld van, maar ook voor het opnemen van vocale partijen wordt vaak teruggegrepen naar een buizen preamp.
Er is veel vintage buizen apparatuur bewaard gebleven en er wordt nog steeds buizen apparatuur geproduceerd voor- en door enthousiastelingen.
Achterhaald
Technisch gesproken zijn buizen achterhaald. Ze verbruiken veel meer energie, zijn groot, aan slijtage onderhevig en laten hogere vervorming cijfers zien in vergelijking met halfgeleider technologie.
Waarom ze dan toch geliefd zijn? De sound! Een goed ontworpen buizenversterker ‘neemt je mee’ in de muziekbeleving en is een recept voor vele avonden opgaan in je favoriete albums.
Rijker
Ondanks dat we een versterker ontwikkeld hebben die technische perfectie benadert; de True-Blue Box Cobalt DA, houden we enorm van de buizen sound. Een mooie buizenversterker legt de accenten in de muziek net anders waardoor muziek rijker klinkt.
Om een buizenversterker optimaal te laten klinken, is het noodzakelijk om deze regelmatig te laten onderhouden. Ook met het oog op veiligheid is dit verstandig, de spanningen in een buizenversterker kunnen vaak oplopen tot over de 500V!
Testen
Tijdens dit onderhoud testen we onze buizen met een state of art Duovac tube tester waarop we steilheid en emissie meten. Deze getallen op zich vertellen niet het hele verhaal. Soms meet een buis laag, maar is die wel degelijk nog goed bruikbaar, soms test een buis als nieuw, maar is het toch raadzaam er een andere buis in te zetten. Door ook in de schakeling te meten en aandachtig te luisteren, kunnen we met onze vakkennis een beter oordeel over de staat van de buizen geven.
Nieuwe productie
Nadat begin jaren zeventig buizen technologie nog nauwelijks werd toegepast wegens de opkomst van goede transistors en transistor ontwerpen, is ook de productie van buizen in de decennia daarna tot een einde gekomen. Behalve in Rusland alwaar buizentechniek nog veel werd toegepast in militaire toepassingen. Na de val van het ijzeren gordijn is de productieplant zich gaan richten op de premature revival van buizentechnologie. Russische merken zoals Softek, Svetlana, Reflector, Electro Harmonix gingen de meest voorkomende buizen types namaken en daarnaast kwamen grote hoeveelheden surplus buizen uit de militaire industrie op de markt via de bekende veilingsites.
De beschikbaarheid van deze buizen maakte het mogelijk voor fabrikanten om nieuwe apparatuur te ontwikkelen, maar ook om golden oldies te repareren en restaureren door bedrijven als dat van ons.
De revival van de buis is ook in andere landen niet onopgemerkt gebleven en ook in China en Tsjecho-Slowakije (JJ) is de productie van buizen opgepakt.
Old stock
Hoe goed (en soms heel goed) deze nieuw geproduceerde buizen ook zijn, in vrijwel alle gevallen klinken de oude, in West-Europa en Amerika geproduceerde buizen superieur aan de moderne equivalenten.
New Old Stock (NOS) audio buizen geproduceerd door merken als Philips, Valvo, Siemens, Mullard, Telefunken, Brimar, RCA, Sylvania, Tungsol en General Electric brengen jaar na jaar steeds meer op en zijn een solide belegging gebleken. Logisch, want buizen van dit kaliber worden vandaag de dag niet meer gemaakt, zullen ook nooit meer gemaakt worden en laten je geliefde hifi apparatuur klinken zoals het bedoeld is.
Gelukkig is er een alternatief voor muziekliefhebbers die niet een arm en een been willen verruilen voor een oud stukje glas; gebruikte, goed testende buizen!
Buizen gaan vaak langer mee dan men denkt, zeker de goed geproduceerde oldies, waardoor een buis die goed test vaak nog vele jaren perfect kan spelen.
Het zomaar kopen van gebruikte buizen is echter niet zonder risico en raden we daarom ook sterk af. Alleen met gedegen kennis van zaken, een goede tester en overige meetapparatuur kan goed beoordeeld worden of een gebruikte buis veilig gebruikt kan worden.
Doordat we over deze apparatuur beschikken en een netwerk hebben van betrouwbare leveranciers kunnen we perfect werkende, gebruikte buizen leveren. Ook hebben we door de jaren heen veel kennis opgedaan over het maken van de juiste combinaties tussen buizen-apparatuur en de buizen die hierin het beste tot hun recht komen zodat we u hierin optimaal kunnen adviseren.
Tube rolling
Natuurlijk verschillen smaken en zal niet iedereen het eens zijn met ons advies. Bovendien is één van de allerleukste aspecten van buizen-apparatuur de mogelijkheid om verschillende buizen uit te proberen. Zie het als een wijnproeverij waarbij je als luisteraar in je eigen setup steeds een buis vervangt om vervolgens te gaan luisteren naar de soms kleine, maar vaak ook opvallend grote verschillen. Een prachtige bezigheid voor in de donkere maanden die voor ons liggen!
FAQ
Vraag:
Zijn de nieuwe productie Russische buizen nog verkrijgbaar?
Antwoord:
Ja, al zijn deze na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne als gevolg van de sancties tegen Rusland wel flink in prijs gestegen. Mogelijk gaat het hier om oude voorraad of grijze import.
Vraag:
Aan welke buizen kunnen jullie komen?
Antwoord:
Aan ALLE buizen! Nee, was dat maar zo. Maar wel aan heel veel buizen en vaak ook van verschillende fabrikanten, uitvoeringen en productiejaren. We maken hiervoor gebruik van een groot netwerk van leveranciers die hun buizen op goede buizentesters testen (Amplitrex AT-1000).
Vraag:
Waarom kost de ene 12AX7 30 euro en de andere 1000 euro?
Antwoord:
De prijs van een buis hangt van veel factoren af zoals zeldzaamheid, klank en staat.
Vraag:
Kan ik thuis alle buizen ‘tube rollen’?
Antwoord:
In principe wel, alleen vereisen sommige eindbuizen het opnieuw instellen van de bias. Dit is over het algemeen een handeling die in de werkplaats moet plaatsvinden, tenzij de fabrikant voorzien heeft in een bias meter. Stuurbuizen zijn over het algemeen goed te ‘rollen’ zonder enige kennis van zaken zolang je zeker weet dat de buizen die je gebruikt goed zijn.
Vraag:
Waar moet ik rekening mee houden als ik buizen ga wisselen, ga tube rollen?
Antwoord:
Zorg er allereerst voor dat het apparaat uitgeschakeld is en dat de buis die je wilt vervangen voldoende is afgekoeld om deze uit het apparaat te trekken. Snel wisselen is dus niet mogelijk / verstandig en bovendien niet zinnig, want de nieuwe buis zal toch ook moeten opwarmen om optimaal te klinken. Daarnaast is het belangrijk om te kijken of de pootjes van de buis recht staan voordat je deze in de buisvoet steekt. Tot slot, zorg dat je handen schoon en vetvrij zijn en probeer te voorkomen dat je vingers op de printing van de buis komen.
Vraag:
Hebben jullie veel buizen op voorraad?
Antwoord:
Nee, overleg daarom eerst per email over wat je zoekt zodat je niet voor niets naar onze winkel komt.
Vraag:
Ik heb een moderne buizenversterker, kan ik hier vintage buizen in stoppen?
Antwoord:
JA! Daar zal je versterker in veel gevallen enorm van opknappen. Afhankelijk van je budget kunnen we voor vrijwel elke versterker een mooie upgrade vinden waardoor je het meest muzikale luisterplezier uit je versterker haalt.
Vraag:
Zijn er naast andere buizen nog meer modificaties die jullie kunnen uitvoeren aan mijn (nieuwe) buizenversterker?
Antwoord:
Ja, onderdelen als condensatoren en weerstanden spelen ook een grote rol in het uiteindelijke resultaat. Ook hierin kunnen we van dienst zijn.
Vraag:
Repareren jullie alle buizenversterkers?
Antwoord:
Nee, veel (maar gelukkig lang niet alle) moderne buizenversterkers uit het verre oosten zijn zo slecht gemaakt dat we onze handen er letterlijk niet aan branden. Bij twijfel, stuur even een e-mail, dan zoeken we het desbetreffende model op. Mochten we het niet zeker weten, dan kunnen we vrijblijvend in onze werkplaats even kijken naar de bouwkwaliteit. Wanneer we een buizenversterker afwijzen op basis van de bouwkwaliteit, dan zullen we geen onderzoekskosten in rekening brengen.
Vraag:
Matchen jullie buizen die jullie leveren goed?
Antwoord:
Dat doen we zeker. We selecteren op merk, constructie en date code en natuurlijk de meetwaarde.
Vraag:
Wat zeggen de codes op een buis precies:
Antwoord:
Dat is verschillend, in het Philips concern, waar naast Philips ook merken als Valvo en Mullard zaten, worden bijvoorbeeld de productie plant (de fabriek), maar ook de constructie / uitvoering en de productiedatum vermeld middels een code op de buis. Daaraan is te herleiden waar een buis gemaakt is en wanneer. Soms staat op een buis het Philips logo, maar zegt de code op de buis zelf dat de buis in de Valvo fabriek geproduceerd is.
Vraag:
Zijn er, naast audio toepassingen, nog meer toepassingen van buizen?
Antwoord:
Jazeker, in de HF wereld waarin hoge bandbreedtes en grote vermogens gecombineerd worden zijn buizen nog steeds een gangbare technologie. Denk hierbij aan zenders maar ook aan röntgenapparatuur.
